ولیدیتور (اعتبار سنج) در ارز دیجیتال کیست؟

پس از اینکه رمز ارزها به طور کامل وارد دنیای ما شدند، نیاز به برخی از پیش زمینه ها همچون اعتبار سنجی درآن ها احساس می شد که پس از مدتی این مسئله روشن شد و فعالیت ها نیاز به اعتبار سنجی داشتند. زمانی که اعتبار سنجی وارد فضای کریپتو کارنسی شد، نیاز به ولیدیتور یا اعتبار سنج بسیار احساس می شد. VALIDATOR در واقع به اشخاصی اطلاق می شود که با تجهیزات سخت افزاری و دانش های خاص ب اعتبار سنجی بازار می پردازند.

به بیان ساده تر، اعتبار سنج نوعی نوده یا گره در بستر بلاک چین اند که با داشتن تاریخچه، هر تراکنش را به طور کامل بررسی می کنند. پس از آنالیزهای لازم اگر یک تراکنش شرایط لازم و تابعی مشخص داشت به تاریخچه کلی تراکنش ها اضافه می شود. بنابراین در میابیم که یک ولیدیتور، ناظم تراکنش ها است و از مصرف چندباره سرمایه در محیط بلاکچین پیشگیری می کند.

حالا آیا ولیدیتور ها این فعالیت ها را به صورت انسان دوستانه و رایگان انجام می دهند؟ قطعا خیر! ولیدیتور ها این فعالیت ها را داوطلبانه انجام نمی دهند و در قبال فعالیتی که انجام می دهند پاداش دریافت می کنند . این روش کسب درآمد یکی از شیوه های کم ریسک در فضای ارزهای دیجیتال شناخته می شود.

در ادامه تمام نکات پیرامون این مطلب را بررسی خواهیم کرد. چنانچه شما هم در رابطه با “اعتبار سنج” ها کنجکاو هستید؛ در ادامه با فراچنج همراه باشید..

اعتبار سنج و یا VALIDATOR کیست؟

به طور کلی تایید هر تراکنش و ساخت بلاک های جدید در الگوریتم POS وظیفه یک ولیدیتور است که این سیستم ها در ازای فعالیت هایی که انجام می دهند، پاداش دریافت می کنند. با هر انتقال در شبکه از هر کاربر کارمزد دریافت می شود و تمام این کارمزدهایی که پرداخت می شود، با نرخ تورم شبکه برابر می باشد که این عدد با درصد نمایش داده می شود. درصد معین شده بین تمام کسانی که نمایدگی رمزارزهایشان را در اختیار ولیدیتور گذاشته اند، تقسیم می گردد. بنابراین هرچه تعداد این افراد بیشتر باشد، سود دریافتی نیز کاهش پیدا می کند و بالعکس اگر تعداد افراد یا همان Delegator ها بیشتر باشد، درصد سود افزایش پیدا می کند.

ولیدیتور در شبکه به انواع مختلفی تقسیم می شوند که هر دسته مزایا و معایب مخصوص به خود را دارد.

انواع ولیدیتور در بلاکچین:

با توضیحات داده شده در ظاهر عملکرد ولیدیتور‌ها بسیار ساده به نظر می‌آید، چرا که آن‌ها در شبکه داده‌هایی را دریافت می‌کنند و تنها وظیفه تایید و یاعدم تایید را بر عهده دارند. اما این کار از آنچه که به نظر می‌رسد بسیار پیچیده‌تر است! به همین دلیل شبکه بلاکچین دارای انواع مختلفی از ولیدیتورها می‌باشد که این موارد عبارت‌اند از:

1-ولیدیتور اثبات کار

این نوع از اعتبارسنج‌ها می‌بایست برای ایجاد بلاک جدید معماهای شبکه را حل کنند و بعد از اینکه به مسائل آن پاسخ دادند می‌توانند بلاک جدیدی را به زنجیره بلاکچین اضافه و پاداش خود را دریافت کنند.

در تعریف اثبات کار، بیت کوین اولین ارز دیجیتال مبتنی بر این عملکرد بود. در واقع ماینرهای بیت کوین برای دریافت بلاک و پاداش نیاز به اعتبارسنجی دارند و این اعتبارسنجی تنها با حل معماهای شبکه امکان‌پذیر است. هر ولیدیتوری که بتواند معماهای استخراج را حل کند، می‌تواند پاداش شبکه را دریافت نماید. این کار بسیار دشوار است و با توجه به سختی شبکه مدت زمان حل مسائل متفاوت خواهد بود.

2-ولیدیتور اثبات سهام

نحوه عملکرد این اعتبار سنج‌ها با ولیدیتور بلاکچین اثبات کار، کاملا متفاوت است و کاربران می‌بایست برای اینکه به یک اعتبارسنج تبدیل شوند میزان مشخصی از ارزدیجیتال بومی شبکه را استیک کنند. در این نوع، گاهی ممکن از شبکه به صورت تصادفی پاداش‌ها را به ولیدیتور‌ها اهدا کند.

برخی از شبکه‌های محبوب در بین کاربران که از این نوع ولیدیتور استفاده می‌کنند عبارت‌اند از: اتریوم، اولانچ و غیره.   شبکه‌هایی که از روش اثبات سهام استفاده می‌کنند، سعی بر این دارند تا با این روش نقدینگی را در بستر خود نگه دارند و با این شیوه مسیر پیشرفت پروژه خود را تضمین نمایند.

3-ولیدیتور تحمل خطای بیزانس:

اثبات کار و اثبات سهام دو ولیدیتور اصلی در شبکه محسوب می‌شوند، اما بااین وجود برخی از بلاکچین‌ها روش دیگری دارند. این بلاکچین‌ها نیز نیاز به اعتبارسنجی دارند که این فرآیند از طریق الگوریتم خطای بیزانس و یا (Byzantine Fault Tolerance) برای رسیدن به  اجماع در بلاکچین انجام می‌شود. به عنوان مثال، ارز استلار از این روش استفاده می‌کند.

در پروتکل‌هایی که از این نوع مکانیسم استفاده می‌نمایند، گاها برخی از نودها اطلاعات اشتباه به شبکه ارسال می‌کنند. این نود ها (گره‌های بلاکچینی) امکان دارد، به صورت عمد باعث این اشتباه شوند؛ چرا که هدف آن‌ها ایجاد اختلال در شبکه است. اما در صورت وجود چنین مشکلی نیز، تا زمانی که نیم بیشتر نودهای شبکه به درستی فعالیت کنند، هیچ مشکلی برای شبکه پیش نمی‌آید.

چطور به یک validator ارز دیجیتال تبدیل شویم؟

در واقع تبدیل به یک اعتبارسنج و یا ولیدیتور شدن در فضای بلاکچین عمومی، برای هرکسی امکان‌پذیر است. در حالی که validator در فضای بلاکچین خصوصی نیازمند به اخذ مجوز می‌باشد. رایج ترین الگوریتیم که تا کنون منتشر شده است مربوط به الگوریتم pos می‌شود که در آن اعتبارسنجی به صورت کاملا تصادفی اتفاق می‌افتد و به همین دلیل اهتبارسنج‌ها نمی‌توانند خودشان نوبت از پیش تعیین شده‌ای داشته باشند.

گره‌هایی که در بلاکچین به عنوان تایید کننده و یا تولید کننده بلاک ایجاد می‌شود، باید تعهد و تمایل خود به استیک کردن رمز ارزهای که به عنوان دارایی دارند را نشان دهند. در همین راستا انتخاب یک تایید کننده و یا ولیدیتور توسط شبکه وابسته به میزان سپرده قفل شده آن‌ها در شبکه دارد. این را نیز در نظر داشته باشید، اگر شما به عنوان یک اعتبارسنج انتخاب شوید، اما آفلاین باشید فرصت به گره‌ی دیگری واگذار می‌شود.

-حالا سوال این است چطور به یک اعتبارسنج تبدیل شویم؟

برای اینکه در دنیای بلاکچین به یک اعتبارسنج حرفه‌ای تبدیل شوید، اصطلاحا با یک تراکنش اعلام نامزدی داشته باشید. این تراکنش باید دارای جزئیات مشخصی باشد که این موارد عبارت‌اند از:

• داشتن یک حساب برای اعتبار سنجی Validator Pubkey
• در تراکنش بهتر است نام و توضیحات اعتبار سنج بیان شود که البته اجباری نیست
• در تراکنش مشخص باشد که نرخ کمیسیون اولیه برای اضافه کردن هر بلاک جدید چقدر است
• تعیین نرخ حداکثر کمیسیون دریافتی
• تعیین نرخ کمیسیون روزانه با مبلغ حداکثری برای هر روز
• تعیین minimum self-bond amount (حداقل مقدار خود پیوند)
• تعیین initial self-bond amount (خود پیوند اولیه)

چه معیارهایی برای اعتبار یک ولیدیتور وجود دارد؟

بعد از اینکه یک اعتبار سنج انتخاب شد، چه معیارهایی وجود دارد که نشان دهنده معتبر بودن آن باشد.

طبق قوانینی که در بلاکچین تعیرف شده است، اعتبارسنج انتخاب شده با عنوان پیشنهاد دهنده نامیده می شود. هرچه سهام یک اعتبارسنج بیشتر باشد، شانس او برای انتخاب Proposer یا پیشنهاد دهنده بیشتر است.

فعالیت هر اعتبار سنج در شبکه مطابق با الگوریتم pos شامل موارد زیر است:

• اجرای نسخه صحیح نرم افزار به کمک سرورهای شبکه و نگهداری کلید های خصوصی شبکه در محیط امن.
• مشارکت در شبکه با رای دادن به پیشنهاد ها و سهیم بودن در اداره سیستم تا امنیت شبکه تامین شود.

حالا در صورتی که یک ولیدیتور در اجرای فعالیت های خود کم کاری کند و صداقت کافی در تصمیمات را نداشته باشد، مجازات می شود  و میزان سهام و درصد سود او کاهش پیدا می کند. در شبکه مجازاتی که برای اعتبارسنج های غیر فعال یا متخلف در نظر گرفته می شود عبارت اند از:

اسلشینگ(slashing):

نوعی مجازات بلاکچینی که در آن، بخش مشخصی از سهام ولیدیتور به هدر می رود و در طی آن میزان سهام نیز کاهش پیدا می کند.

گرفتن قدرت اعتبار سنجی:

در صورتی که یک اعتبارسنج فعالیت‌های مورد نیاز شبکه را انجام ندهد، اختیارات ولیدیتور محدود می‌شود و از همه با بخشی از حقوق خود محروم می‌شود.

از دست دادن شهرت و اعتبار:

در این مجازات، تمام اعتبار و شهرت ولیدیتور از آن سلب می‌شود و او دیگر شانسی ندارد؛ چرا که شانس رای گیری برای او حدود ۲ سوم کم‌تر می‌شود. زمانی که یک اعتبارسنج اعتبار خود را از دست بدهد، شانس انتخاب او به عنوان پیشنهاد دهنده به صفر می‌رسد.

از دست دادن حق رای:

دیگر مجازاتی که برای اعتبارسنج‌های غیر فعال در نظر گرفته شده است، از دست دادن قدرت رای دهی برای مدت زمان‌های متفاوت است و زمان این جریمه وابسته به پیشینه شما دارد. این زمان می‌تواند کوتاه و یا همیشگی باشد.

عدم توانایی برای شرکت در پیشنهادات تولید بلاک جدید:

گاهی نیز از اعتبار سنج ها امکان شرکت در پیشنهادات برای ایجاد بلاک های جدید مجازات می شوند و امکان حضور در آن ها را نخواهند داشت.

بلاک شدن دائمی:

و در آخر سخت‌ترین و بدترین مجازات می‌تواند از دست دادن همیشگی شبکه برای ولیدیتورهای غیرحرفه‌ای باشد. اگر یک اعتبارسنج به هنگم فعالیت دچار اشتباهات فاهش همچون تقلب در شبکه شود، امکان دسترسی او به شبکه برای همیشه سلب خواهد شد. توجه داشته باشید در صورت بلاک دائمی تمامی سرمایه قفل شده نیز از بین می‌رود.

ولیدیتور؛ کسب درآمد با نظارت بر دیفای

اعتبارسنج‌ها یکی از عناصر مهم و اساسی در دنیای کریپتوکارنسی‌ها محسوب می‌شوند و پیشرفت در این اکوسیستم غیر متمرکز کمک می‌نماید تا تراکنش‌ها هر روزه در بستر بلاکچین متفاوت انجام شود و این امر به دلیل غیرمتمرکز بودن سیستم نیازمند است تا تمام اعضا توسط سیستم تایید شوند. این فعالیت نیز بر عهده تایید کننده و یا validator ها است. هر تراکنش در بلاکچین بعد از اینکه توسط یک ولیدیتور به تایید رسید (مطابق با الگوریم سهام و کار) می‌تواند اقدام به ساخت یک بلوک جدید نماید و سپس به زنجره متصل شود.

اعتبارسنج‌ها با فعالیتی که دارند نقش مهمی در سلامت فضای کریپتوکارنسی‌ها ایفا می‌کنند و همین مسئله باعث می‌شود تا شبکه با نظارت آن‌ها بر دیفای پاداش‌های خوبی را برای آن‌ها در نظر بگیرد. به همین دلیل امروزه اعتبارسنجی یکی از روش‌های پر سود در ارزهای دیجیتال محسوب می‌شود.

تفاوت اعتبار سنج با ماینر چیست؟

چه تفاوتی بین ماینر و اعتبارسنج‌ها وجود دارد؟! به طور کلی ماینر‌ها به کاربرانی عنوان داده می‌شود که در پلتفرم‌هایی با الگوریتم اثبات کار آن هم با استخراج بلاک جدید مشغول به کار هستند، در این نوع فعالیت نیازی به سپرده‌گذاری ارز دیجیتال نیست. ماینرها بر روی تجهیزات کامپیوتری قوی فعالیت می‌کنند و با کمک مصرف انرژی می‌توانند معماهای بلاکچینی را حل کرده و اقدام به ساخت بلاک جدید و در نتیجه دریافت پاداش نمایند.

ماشین‌های استخراج کوین اغلب دارای قیمت‌های گرانی هستند و متاسفانه به دلیل نوع فعالیت اثرات زیست مخربی دارند. علاوه بر این لازم است بدانید، درآمد حاصل از استخراج بلاک در شبکه‌های مبتنی بر ثبات کار بنا به دلایلی به صورت سالانه نصف می‌شود و در طولانی مدت این پاداش بسیار کاهش پیدا می‌کند.

اما در مقابل کاربرانی که با الگوریتم اثبات سهام فعالیت دارند، با استیک کردن کوین‌ها یخود در شبکه می‌توانند استفاده زیادی از کارمزدها برده و از بلاکچین پاداش‌های خوبی دریافت کنند. یک نکته مثبت ولیدیتوری این است که برای شروع فعالیت در این حوزه نیاز به خرید و داشتن تجهیزات گران نیست و تنها کافی است، توکن بومی شبکه را داشته باشید.

استیک ارز دیجیتال و استفاده از پاداش سرمایه هولد شده می‌تواند بسیار مفید‌تر باشد. چرا که این روش بر خلاف ماینر نیاز به مصرف انرژی زیاد ندارد و به دنبال آن تاثیرات زیست محیطی را نیز کاهش می‌دهد. علاوه بر این توجه داشته باشید نگهداری دستگاه‌های ماینر نیا به مکانی مخصوص دارد و اگر دستگاه با مشکل مواجه شود هزینه‌های زیادی را به دنبال دارد.

در نهایت باید بدانید که وظیفه ولیدیتور و ماینر بسیار مشابه است، اما نحوه و تجهیزات آن‌ها متفاوت است. هر دو آن‌ها باید صحت و اعتبار داده‌های بلاکچین را به روش‌های مخصوص تاییید کنند.

سوالات متداول:

برخی از سوالات متداول در این زمینه شامل موارد زیر می‌شود:

ولیدیتور کیست؟

اعتبارسنج و یا validator به شخصی اطلاق داده می‌شود که بتواند تراکنش‌هایی که در بستر بلاکچین انجام می‌شوند را با اصول خاص تایید و یا رد کند تا تراکنش‌های تایید شده به صورت بلاک‌های جدید اضافه شوند.

اعتبارسنجی چگونه انجام می شود؟

اعتبارسنجی و تایید تراکنش‌ها باید با استفاده از الگوریتم‌های مشخص همچون: الگوریتم اثبات سهام و یا اثبات کار و با کمک سخت افزارهای مخصوص و یا قفل توکن انجام شود.

و در آخر:

مفهوم اعتبار سنج و یا ولیدیتور یکی از تعاریف مهم در معاملات استیکینگ محسوب می شود. همانطور که گفتیم در این رابطه پروتکل بر مبنای الگوریتم pos است و این الگوریتم  وظیفه تعیین امنیت شبکه را برا عهده دارد. به طور کلی این روش در کنار سایر راه های درآمدی ارز دیجیتال می توان کمک کند تا پاداش های نجومی از شبکه دریافت کنید. شما می توانید با بررسی مفاهیم مقاله و اصول مربوط به validator ها به یک تایید کننده موفق تبدیل شده و با استیکینگ ارزهای دیجیتال سودهای قابل توجهی را از بلاکچین دریافت کنید.

نظر شما در این رابطه چیست؟ آیا اعتبارسنجی می‌تواند یک راه پردرآمد در شبکه بلاکچین باشد؟ آیا مایلید تا در فضای کریپتوکارنسی‌ها به عنوان یک ولیدیتور حضور داشته باشید؟