زمانی که بیت کوین (Bitcoin) وارد بازار مالی دنیا شد تمام مردم دنیا با کلمه ارزدیجیتال آشنا شدند. یکی از راه‌های کسب درآمد از طریق ارز دیجیتال بیت کوین، استخراج آن است. ماینینگ یا استخراج بیت کوین در بعضی از کشورها قانونی و در بعضی دیگر غیر قانونی است. ماینینگ ارز دیجیتال حتی در یکسری از کشورها در دسته جرایم قرار دارد. در نتیجه درصورتی که قصد ماینینگ دارید، شناخت قوانین از اهمیت زیادی برخوردار است. در این مقاله از صرافی ارز دیجیتال فراچنج بررسی این پرسش که آیا استخراج بیت کوین در ایران قانونی است؟ می‌پردازیم. پس اگر شما هم به فکر کسب درآمد از طریق ماین BTC هستید، حتما تا پایان با ما همراه بمانید..
استخراج یا ماینینگ بیت کوین به چه معنا است؟
قبل از اینکه قوانین استخراج را توضیح دهیم بهتر است درباره آن به میزانی اطلاعات کسب کنید. در بیان ساده می‌توان گفت استخراج بیت کوین یا ماینینگ، یک فعالیت اختیاری است که افراد استخراج کننده به نام ماینر دستگاه‌هایی با قدرت پردازش بالا تهیه می‌کنند و با آن‌ها فعالیت‌های شبکه را انجام می‌دهند. به این ترتیب حفاظت از شبکه و تراکنش‌های رمزارز بیت کوین تایید می‌گردد. با این جریان، ماینرها در ازای انجام این فعالیت، پاداشی می‌گیرند که این پاداش همان بیت کوین است. درواقع با انجام ماینینگ ۳ کار انجام می‌گردد:
- ایجاد امنیت برای شبکه بیت کوین
- انجام تایید تراکنش‌های رمزارز بیت کوین
- افزایش واحدهای تازه ارز دیجیتال Bitcoin به شکل نامتمرکز
ریگ ماینینگ چیست؟
به تجهیزاتی که در جهت انجام استخراج یا ماینینگ استفاده می‌گردد، ریگ ماینینگ می‌گویند. ریگ‌ها دو حالت دارند، یکی اولی تجهیزات مخصوص استخراج بوده و حالت دوم سیستم کامپیوتر است که می‌تواند چندیدن شکل در جهت ایجاد ماینینگ استفاده گردد.
استخراج بیت کوین با گوشی
انجام فعالیت استخراج بیت کوین با گوشی به سه شکل اول استخراج انفرادی (Solo Mininf)، دوم استخر استخراج و یا ماینینگ پول (Mining pool) و درآخر استخراج ابری یا کلود ماینینگ (Cloud Mining) صورت می‌گیرد.
استخراج انفرادی
به فرایند نصب اپلیکیشن برای انجام استخراج به وسیله گوشی، استخراج انفراتی می‌گویند.
استخر استخراج
تعدادی از افراد ماینر برای انجام فعالیت‌های استخراج، قدرت محاسباتی خود را به افراد دیگر که به جمع آن‌ها اضافه می‌شدند، به اشتراک می‌گذاشتند. البته آن افراد هم به میزانی قدرت محاسباتی خود را در اختیار گروه ماینره‌ها قرار می‌دادند. در ادامه تعداد افراد ماینر متصل شده به قدرت هشینگ یا hashing power بیشتر می‌گردد. در نتیجه احتمال اینکه آن‌ها به هش برنده دسترسی پیدا کنند و درآخر پاداش دیافت کنند افزایش می‌یابد.
بهره‌گیری از استخر استخراج به‌صورت ساده و خلاصه به‌معنای پیوستن به گروهی ایجادشده از ماینرها است که در آن ماینرها (در اینجا همان گوشی‌های هوشمند) هم قدرت محاسباتی خود را با سایر ماینرها به اشتراک می‌گذارند و هم از قدرت محاسباتی آن‌ها استفاده می‌کنند.
طی این فرایند، مقدار پاداش دریافت شده بین افراد ماینر در استخر استخراج بر اساس قدرت هشینگی که هرکدام از افراد در دسترس فرایند استخراج یا ماینینگ قرار داده اند، توزیع می‌گردد. هرچند در ماینینگ از ماینرها مقداری کارمزد، به خاطر در اختیار گذاشتن این فرایند کسب می‌کنند. مقدار دریافتی کارمزد در هریک از سرویس‌های ماینینگ پول به یک صورت است.
استخراج ابری
یکی از بهترین راه‌های استخراج بیت کوین، استخراج ابری است. در این روش انجام محاسبات لازم در جهت استخراج بیت کوین، در محیطی ابری و به وسیله فناوری رایانش ابری صورت می‌گیرد. درنتیجه به گوشی به خاطر پردازش محاسبات هیچ آسیبی وارد نمی‌گردد. در اصل می‌توانید بدون داشتن اطلاعات و اگاهی کامل، تلفن همراه قوی و یا هر سخت‌افزار دیگه برای استخراج BTC این راه بهره ببرید.
در این روش، شما برای دریافت سهمی از ماینینگ، در جهت دریافت سرویس استخراج ابری، مبلغی را می‌پردازید. سپس از منابع رایانش ابری در جهت دریافت پاداش بلاک در کنار استخراج رمزارز بهره می‌برید. در اصل شما همراه با خرید تنها یکی از طرح‌های استخراچ ابری، قدرت مورد نیاز برای انجام محاسبات لازم را در جهت استخراج اجاره کرده اید.
بعد ازینکه بلاک در داخل همان سرویس مورد استفاده برای استخراج، پاداش دریافت کرد، با بررسی قدرت محاسبات اجاره شده به کاربران مقداری پاداش تعلق می‌گیرد. البته اگر که در این روش مقدار مبلغ دریافتی کاربران از هزینه استخراج ارزهای دیجیتال بالاتر بود، به افراد هیچ پاداشی تحویل داده نمی‌شود. پس در این صورت هزینه صرف شده در جهت استفاده از سرویس استخراج ابری ازبین رفته و بسیار ضرر متحمل می‌گردید.
علت مهم بودن شرایط حقوقی ارزهای دیجیتال چیست؟
این سوال جزء مهمترین سوال‌ها است. قطعا تسلط روی قوانین استخراج بیت کوین اهمیت زیادی دارد. این را بدانید که افرادی که در بازارهای مالی به صورت کلان شرکت می‌کنند به هیچ عنوان در بازارهای غیرقانونی سرمایه خود را قرار نمی‌دهند. مهمترین دلیل این امر نبود هیچ کنترل و نظارت روی بازار رمزارزها و بالا رفتن کلاهبرداری در آن ها است که تریدرهای این بازار مالی را مجبور به بررسی قوانین می‌کند. در واقع آیا می‌توان به یک رمزارز که هیچ نهادی نظارت و کنترلی رویش ندارد اعتماد کرد؟ در پاسخ شما باید تمام ویژگی‌های منفی و مثبت را بسنجید. پس خیلی از کشورها برای انجام فعالیت‌هایی در زمینه ارهای کریپتوکارنسی درمقابل ایجاد مخالفت با این جریان، قوانین و چهار چوب‌هایی را ایجاد کرد که توانایی تا حدودی بتواند کنترل شرایط را در دست بگیرد.
آیا استخراج بیت کوین در ایران قانونی است؟
استخراج بیت کوین در ایران قانونی اعلام نشده است با این حال هیچ منبعی هم فعالیت در این زمینه را غیر قانونی اعلام نکرده است. اما جالب است بدانید از نظر بیشتر مراجع تقلید فعالیت در حوزه ارزهای دیجیتال به دلیل نبود شفافیت حرام اعلام شده است! اما اگر بخواهیم پاسخ این سوال را به صورت تخصصی‌تر پاسخ دهیم، اینگونه است که:
سوال: آیا بیت کوین در ایران قانونی است؟ به مصوبه ۱۳۹۲ ماده ۲ قانون مجازات اسلامی هر عملی که انجام و یا ترک آن دارای مجازاتی نیست جرم محسوب نمی‌شود. لذا ترید، استفاده، فروش و خرید بیت کوین تا جایی که منجر به ایجاد جرم نشه، مجاز هست. ماینینگ هم یکی از فعالیت‌های مربوط به بیت کوین و غیر قانونی نیست. اما به برخی دلایل هر شخصی که بخواهد در این زمینه فعالیت کند باید مجوز دریافت کنید و این مجوز‌ها معمولا از سمت وزارت صنعت و معدن صادر می‌شود.
موقعیت ایران در برابر استخراج رمزارزهای بیت کوین
در حال حاضر می‌خواهیم قوانین مرتبط با استخراج بیت کوین را در ایران بررسی کنیم. با توجه به آمارهای رسمی، ایران جزء هشتمین (۱.۳درصد از سهم کل استخراج دنیا) کشور در زمینه استخراج BTC است. جالب‌تر از همه این است که سرعت اینترنت داخل ایران بسیار پایین است. اما ویژگی‌هایی مثل قوانین واضح و حمایتگر در این رابطه تاثیرات زیادی دارد. سال ۲۰۱۹ رسمی شناخته شدن قوانین بیت کوین در ایران ثبت شد. در این فعالیت ماینینگ، ماینرها باید هزینه‌های برق را پرداخت کنند و پاداش‌های خود که به صورت بیت کوین است را به بانک مرکزی برای فروش قرار دهند.
با توجه به اینکه ایران از سوخت‌های فسیلی استفاده می‌کند تا انرژی مصرفی تولید کند، انجام ماینینگ طی ساعات اوج مصرف ممنوع است. در سال ۲۰۲۱ طی ۴ ماه این قانون اجرا شد. تمامی این ویژگی‌ها ایران را به یکی از کشورهای خیلی مناسب برای ایجاد مزرعه‌های بیت کوین تبدیل می‌کند. در نتیجه افرادی که می‌خواهند در ایران بیت کوین استخراج کنند باید به قوانین دولت، میزان هزینه‌های سخت‌افزار و سرعت اینترنت را در نظر بگیرید.
قوانین استخراج Bitcoin در کشورهای گوناگون
داخل هر کشوری با توجه به موقعیت جغرافیایی و شرایط موجود، واکنش متفاوتی نسبت به استخراج بیت کوین تعیین کرده اند. یکی از ویژگی‌های تاثیر گذار روی قوانین ماینینگ بیت کوین، هزینه‌های مورد نیاز برای تولید برق مصرفی در این فرایند است. در برخی از مناطق دنیا مثل کشورهای اروپایی و آمریکا، در جهت تامین فرایند استخراج از یکسری انرژی تجدیدپذیر استفاده می‌کنند. پس بر اساس آمارهای موجود در این رابطه در این کشورها تعداد بالایی ماینینگ صورت می‌گیرد.
ولی در مقابل، کشورهایی وجود دارند که برای کسب انرژی از سوخت‌های فسیلی بهره می‌برند. استخراج ارز دیجیتال بیت کوین، قوانین خیلی سختگیرانه‌تری دارد. در تعدادی از کشورهای دنیا، انجام ماینینگ یه نوع جرم است. با این وجود، نباید از مقدار قیمت سوخت چشم پوشی کرد. مثلا در ونزوئلا، استرالیا، قزاقزستان و تعدادی از ایالت‌های آمریکا به خاطر پایین بودن قیمت سوخت، قوانین ساده‌تری برای استخراج رمزارزها استوار کردند. درواقع تنها برای استخراج رمزارز بیت کوین این قوانین ایجاد نشدند و دولت‌ها همیشه تلاش می‌کنند، سهمی از این بازار دریافت کنند. تعدادی از این قوانین عبارتند از:
- بهتر شدن شرایط اقتصادی ملی در جهت حمایت از استارت آپ‌های شکل گرفته از بلاک چین.
- در مواقعی که مصرف برق در بیشترین حالت خود قرار دارد ماینینگ ممنوع است.
- بالا رفتن میزان قیمت مصرف شده برای استخراج رمزارز در مقایسه با برق مصرفی یارانه ای.
- راه‌های قانونی و کیفری برای مقابله با کلاه برداری و خسارت مالی وارد شده به مردم
- گسترش راه‌های مطمعن و پاک در جهت تامین برق مانند انرژی باد، زمین گرمایی، خورشیدی و…
بهترین کشورها برای انجام استخراج بیت کوین
همانطور که گفتیم، بر خلاف خیلی از کشورهای مخالف ماینینگ کشورهای دیگری از این شیوه استقبال می‌کنند. هرچند این کشورها باید ۳ ویژگی را شامل گردند تا در این گروه جای بگیرند. اولین گزینه سرعت بالای اینترنت است، چراکه هرچه اینترنت بالاتر باشد استخراج راحت‌تر صورت می‌گیرد. مثلا هلند یکی از کشورهای پرسرعت اینترنت است، ولی در عوض قیمت بسیار بالایی دارد. ویژگی دوم مقابله دولت با قوانین استخراج بیت کوین است. و درآخر ویژگی سوم هزینه مصرف انرژی هااست.
۱- آمریکا
یکی از کشورهای پیشرفته در زمینه ایجاد قوانین مرتبط با استخراج رمزارز بیت کوین ایالات متحده آمریکا است. افراد ماینر یا کاربر رمزارزها، استخراج رمزارز بیت کوین یا خرید و فروش داخل هر کدام از ایالت‌های تماما قانونی است. حتی در بعضی از ایالت‌ها بیت کوین را به عنوان پول واقعی قانون‌گذاری کرده‌اند ولی هنوز به تصویب نرسیده است. با این وجود، کسب و کارهایی داخل این کشور ارز دیجیتال بیت کوین را قبول دارند و با کمک کارت نقدی در ارتباط با رمزارز بیت کوین، کالاهایی را می‌توانید خرید و فروش کنید. این پشتیبانی‌ها تا جایی ادامه دارد که شرایط سازمان بورس و اوراق بهادار کشور آمریکا روی قیمت رمزارز بیت کوین موثر است. همین باعث محدود شدن خرید و فروش رمزارز بیت کوین می‌گردد.
- در اوهایو خرید الکل با رمزارزها ممنوع است.
- در کلرادو می‌توان پرداخت مالیات ر ابا رمزارز بیت کوین انجام داد. ولی باید رمزارزها از قبل داخل حساب‌های ایالت‌ها تبدیل به دلار گردد.
- تعدادی از شرکت‌های ارزهای دیجیتال در برخی از ایالت‌های می‌توانند به طریق ساده تری مجوز دریافت کنند.
۲- قزاقستان
در کنار آمریکا، قزاقستان هم پیشرفت چشمگیری در زمینه قوانین استخراج رمزارز بیت کوین داشته است. کشور قزاقزستان به خاطر آب و هوای خیلی مطلوب، وسعت جغرافیایی و کم هزینه بودن انرژی‌ها تبدیل به کشورهای مناسب برای استخراج کننده‌ها شده است. هرچند بعد شورشی که در سال ۲۰۲۲ رخ داد، ۵۰۰ درصد به این فعالیت مالیات تعلق گرفت. این شرایط کمی تردید در این کشور برای رمزارزها به وجود آورد. هرچند این کشور تا حدودی در حال گسترش استخراج رمزارزهای بیت کوین است. مثلا از ماه می‌در سال ۲۰۲۲ دولت دستور داد تا تمام ماینرها به مقامات رسمی فعالیت‌های خود را به اثبات برسانند. دولت برای افرادی که در جهت تامین انرژی مورد نیاز ماینینگ از انرژی‌های تجدیدپذیر بهره می‌برند، هزینه برق را کاهش می‌دهند.
۳- کانادا
کشور کانادا قوانینی بسیار منعطف‌پذیری برای فعالیت‌های ارزهای دیجیتال دارد. مقصد نهایی بیشتر ماینر ها، این کشور است. در واقع استخراج رمزارزها جزء یکی شغل‌های این کشور است. همچنین در این کشورها باید شرکت خود را باید داخل مرکز تحلیل و پول MSB به اثبات برسانید.
۴- قرقیزستان
در آگوست ۲۰۲۰، این کشور ۱۵ درصد برای مالیات استخراج‌کنندگان بیت کوین در نظر گرفت. دولت این کشور تلاش می‌کند تا قوانین مشخص و بدون ابهامی در برابر ماینرها وضع کند. علاوه بر این، دولت سعی می‌کند تا جلوی فعالیت‌های غیرقانونی ماینرها در استفاده از برق ارزان شهری را بگیرد. قوانین وضع شده در قرقیزستان، روی نحوه استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر تمرکز کرده است.
۵- پاراگوئه
پاراگوئه در آرزوی تبدیل‌شدن به بزرگ‌ترین کشور برای استخراج بیت کوین است. این کشور در ماه می۲۰۲۲، در پارلمان قانون‌گذاری خود لایحه‌ای را برای صدور مجوز استخراج‌کنندگان تصویب کرد. بر اساس این لایحه، هرکدام از ماینرها باید قبل از درخواست برای مجوز ماینینگ، برای استفاده از برق صنعتی درخواست دهند. این لایحه هنوز در سنای پاراگوئه تصویب نشده است.
در کدام کشورها، استخراج بیت کوین جرم است؟
یکسری از کشورها در مقابل خیلی از کشورهای درحال توسعه رمزارز بیت کوین قوانینی متفاوتی دارند. این کشورها فعالیت‌های گوناگون در زمینه رمزارز بیت کوین جرم طبقه‌بندی کرده اند. در نتیجه در زمینه استخراج بیت کوین فعالیت دارید باید مراقب سفر به این مناطق باشد. این کشورهای عبارتند از چین، الجزایر، مصر، بولیوی و بنگلادش.
موقعیت ایران در برابر استخراج رمزارزهای بیت کوین
در حال حاضر می‌خواهیم قوانین مرتبط با استخراج بیت کوین را در ایران بررسی کنیم. با توجه به آمارهای رسمی، ایران جزء هشتمین (۱.۳درصد از سهم کل استخراج دنیا) کشور در زمینه استخراج BTC است. جالب‌تر از همه این است که سرعت اینترنت داخل ایران بسیار پایین است. اما ویژگی‌هایی مثل قوانین واضح و حمایتگر در این رابطه تاثیرات زیادی دارد. سال ۲۰۱۹ رسمی شناخته شدن قوانین بیت کوین در ایران ثبت شد. در این فعالیت ماینینگ، ماینرها باید هزینه‌های برق را پرداخت کنند و پاداش‌های خود که به صورت بیت کوین است را به بانک مرکزی برای فروش قرار دهند.
با توجه به اینکه ایران از سوخت‌های فسیلی استفاده می‌کند تا انرژی مصرفی تولید کند، انجام ماینینگ طی ساعات اوج مصرف ممنوع است. در سال ۲۰۲۱ طی ۴ ماه این قانون اجرا شد. تمامی این ویژگی‌ها ایران را به یکی از کشورهای خیلی مناسب برای ایجاد مزرعه‌های بیت کوین تبدیل می‌کند. در نتیجه افرادی که می‌خواهند در ایران بیت کوین استخراج کنند باید به قوانین دولت، میزان هزینه‌های سخت‌افزار و سرعت اینترنت را در نظر بگیرید.
آینده ماینینگ رمزارز بیت کوین
یکی از دردسرهای استخراج ارز دیجیتال بیت کوین مقدار حجم بالای مصرف برق توسط سیستم‌های پیشرفته برای انجام محاسبات پیچیده است. با توجه به اینکه استخراج رمزارز بیت کوین بر پایه الگوریتم اجماع اثبات کار (PoW) مبتنی شده است پس مصرف برق بالایی دارد. در نتیجه هرچه بهره بردن از انرژی‌های تجدیدپذیر گسترش پیدا کند، مقدار هزینه استفاده شده در این فرایند پایین می‌آید. در آینده قطعا شرایط مطلوب‌تری برای استخراج یا ماینینگ رمزارزهای بیت کوین به وجود می‌آید
نظرات کاربران