ارز فیات چیست و چه تفاوتی با ارز دیجیتال دارد؟

در این مقاله از صرافی فراچنج درباره اینکه ارز فیات چیست و چه تفاوتی با ارز دیجیتال دارد، توضیح می‌دهیم. به بیان ساده به ارز رایج هر کشوری ارز فیات می‌گوییم. مردم از این سکه و پول‌های کاغذی در مبادلات و خرید و فروش خود استفاده می‌کنند. تا سالیان سال تنها راه شکلی که پول داشت، سکه و اسکناس کاغذی بود. هرچقدر زمان بیشتری بگذرد، فناوری‌ها و تکنولوژی‌ها پیشرفت می‌کنند. بازار ارزهای دیجیتال از این پدیده غافل نبود و با ظهور پادشاه ارزهای دیجیتال یعنی بیت کوین، انقلاب بزرگی در بازار مالی کریپتو کارنسی به وجود آمد.

در واقع نوعی خاص از پول دیجیتالی را که با علم رمزنگاری به وجود آمد، ارز دیجیتال نام دارد. برای استفاده به مقدار بالایی از بازار ارزهای دیجیتال، می‌بایست از بعضی ویژگی‌های کاربردی و مفید مانند غیر متمرکز بودن، غیر قابل تغییر و شفافیت آن اطمینان به دست آورید.

ارز فیات چیست؟

در مسیر رسیدگی به این موضوع که ارز فیات چیست و چه تفاوتی با ارز دیجیتال دارد، بهتر است اول از هر موضوعی، به ارزهای فیات بپردازیم. بیشتر مردم فکر می‌کنند که طلا و نقره پشتوانه ارزهای فیات هستند، اما کاملا اینطور نیست. ارزهای فیات به مقدار خیلی زیادی، توسط دولت پشتیبانی می‌گردند. در واقع جریانی که موجب ساخت اعتبار ارز فیات داخل هر کشوری می گردد، میزان حجم عرضه و تقاضای مردم همراه با ارزش ارز فیات است. پس دولتی که ارز فیات را چاپ می‌کند، روی میزان ارزش ارز فیات بسیار تاثیر گذار است.در ادامه دولت موجب افزایش اعتبار ارز فیات می گردد. اما در گاهی اوقات، دولت‌ها تعیین می‌کنند، ارز فیات خود را با طلا حمایت کنند یا خیر.

مثلا دلار آمریکا یک نوع ارز فیات است که بر اساس گفته هایمان، به وسیله دولت ایالات آمریکا پشتیبانی می گردد. اما در صورت کاهش استفاده مردم از آن، مقدار ارزشش کاهش می‌یابد.

تاثیر گذر زمان روی ارز فیات

چاپ پول به شکل کاغذی، داخل کشور چین و در زمان سیچوآن (Sichuan) در قرن ۱۱ صورت گرفت. بعد از این، مردم به وسیله این پول‌ها کالاهایی مانند طلا، نقره و ابریشم خریدند. سپس با گذشت مدتی زمان، فردی به اسم کوبلای خان از نسل‌های چنگیز مغول، در قرن ۱۳ استفاده از ارز فیات را در سراسر سرزمین‌های سلطه خودش آغاز کرد. طوری که بعضی از تاریخ‌دانان معتقدند به خاطر تورم و مقدار هزینه‌ی خیلی بالا برای شروع این جریان، سلطنت کوبلای خان سقوط کرد.

در قرن ۱۷ داخل بعضی از کشورهای اروپایی مثل سوئد، اسپانیا و هلند استفاده از ارزهای فیات را آغاز شد. البته این جریان در کشور سوئد پیشرفتی در پی نداشت و در نهایت این کشور به سمت استفاده از نقره برای سیستم‌های مالی خود، روی آورد.

بعد از آن، در قرن‌های ۱۸ و ۱۹ ابتدا کشور فرانسه و تمامی استعمارات کشور آمریکا از سیستم پولی بهره بردند. ولی مدتی بعد در قرن بیستم، ایالات متحده آمریکا برای بار دیگر، از دارایی های با ارزش استفاده کرد. تا سال‌ها بعد این جریان ادامه داشت. سپس دولت آمریکا در سال ۱۹۳۳ مبادله پول کاغذی با سایر کالاها از جمله طلا را متوقف کرد. مدتی بعد در سال ۱۹۷۱ میلادی رئیس جمهوری آمریکا اعلام کرد که مردم از پول رسمی در ازای طلا استفاده کنند. پس از تمامی این جریانات، در کل کشورهای جهان از طلا استفاده نشد و در ازای این سیستم سنتی، ارز فیات پدید آمد.

علت جایگزینی پول فیات در ازای استاندارد طلا

در زمان‌های دور، از طلا برای فعالیت‌هایی مثل خرید و فروش یا دیگر موارد استفاده می‌کردند. با استفاده از این سیستم هر دولتی می‌توانست یک ارز جدیدی بر اساس میزان ذخیره خزانه ملی خود وارد اقتصاد کشور کند. در نتیجه، ارز جدید، بر اساس مقدار ذخیره دارایی‌های هر دولت در ذخایر خزانه‌ی خود به وجود می‌آید. بعد این جریان، می‌توانند روی اقتصاد کشور تاثیر بگذارند.

ولی هنگامی که در چرخه اقتصاد هر کشور ارز فیات وارد شد، کنترل مسئولین اقتصادی روی مقدار تولید ارز جدید همراه با چگونگی تعیین ارزش پول ملی در هر کشور، افزایش یافت. این رویه در موقعیت‌های بحرانی و شرایط اقتصادی گوناگون، موجب شد تا بانک‌های مرکزی و نهادهای دولتی در هر کشور روی کاهش یا بیشتر کردن ارزش پول تاثیر گذاشت. در نتیجه، به شکل خیلی ساده‌تری ارز فیات کنترل می‌گردد. کسانی که با استاندارد طلا موافق بودند، اعتقاد داشتند، پول کاغذی با پشتوانه فیزیکی، ارزش با ثبات بالاتری در بر می‌گیرد. در مقابل مخالفان این نظریه، به دلیل ثبات نداشتن قیمت طلا، این نظریه را قبول داشتند، که اثر طلا بر روی ارز فیات بسیار منفی است.

معایب و مزایای ارز فیات:

مزایا ارز فیات:

با این که اختلافات بین افراد اقتصاددان درباره ویژگی‌های ارزهای فیات زیاد و متعدد است، ولی به طور کلی مزایای گوناگونی را در بر می‌گیرد. در ادامه آن‌ها را نام برده و بررسی می‌کنیم.

• پایین بودن هزینه تولید:

هزینه‌ی چاپ پول‌هایی که کاغذی هستند، نسبت به طلا بسیار پایین‌تر است. در این میان، هزینه تولید این پول‌ها از میزان دارایی‌ها کمتر است.

• داشتن کاربرد زیاد در مبادلات بین المللی:

به دلیل شناخت تمام کشورهای جهان به صورت رسمی درباره این پول ها، اکثر فعالیت‌های اقتصادی خودشان را به وسیله ارزهای فیات شکل می‌دهند. در نتیجه برای مبادلات بین المللی خیلی ساده‌تر امورد استفاده قرار می‌گیرند.

• ذخیره‌سازی به شکل خیلی ساده:

ذخایر ارزشمندی مثل طلا و نقره یا پول‌های کالایی برای نگهداری و ذخیره به یک محل مناسب، مطمئن و دارای امنیت بالا نیاز دارند. برای اینکه از طلا به عنوان یک پشتوانه پول ملی (خزانه ملی) استفاده کنید، باید از یک سیستم امنیتی پیچیده بهره برد. ولی پول‌های کاغذی هزینه‌ی پایین‌تری در مقایسه با ذخایری مثل طلا یا نقره در جهت ذخیره و نگهداری دارند.

• داشتن انعطاف بالا:

با توجه به گفته‌های پیشین، بانک‌های مرکزی و دولت‌ها در زمان‌های به خصوصی، که بحران اقتصادی رخ می‌دهد، توانایی تاثیر گذاشتن روی میزان ارزش پول فیات را دارند.

• با کمبود آن دارایی مواجه نمی‌گردید:

ذخایری مانند طلا یا دارایی‌های ارزشمند که درون سیستم‌های استاندارد طلا از آن‌ها استفاده می‌گردد، به دلیل این که دارایی هستند، در زمان‌های مختلف مقدارشان کاهش می‌یابد. ولی پول‌های فیات برای تولید، محدودیت‌های زیادی ندارند.

معایب ارز فیات:

دو گزینه‌ی از معایب ارز‌های فیات محسوب می شوند را در ادامه برایتان بررسی می‌کنیم.

• ایجاد تورم:

به خاطر این که توانایی محدودسازی تولید و چاپ این پول‌ها وجود دارد، همیشه مقداری ممکن است در این شکل اقتصاد، تورم ایجاد گردد.

• سابقه ی تاریک :

تا امروز، تعداد زیادی از دولت‌ها و حکومت‌ها تنها به ارزهای فیات تکیه کردند. نتیجه این اتفاق کاملا منفی بود و باعث شد ارزش ارز فیات کاهش یابد یا اقتصاد دولت نابود گردد.

مقایسه ارزهای دیجیتال و ارزهای فیات

زمان ایجاد ارزهای دیجیتالی در دهه‌ی ۹۰ بود. رمزارزها در ابتدا با چندین نوع پروژه‌ی ناموفق با اسم‌های ریزور لیبرتی همراه با وای گلد وارد اقتصاد جهانی شدند. سر انجام در سال ۲۰۰۹ یکی از با ارزشمندترین رمزارزهای دنیا یعنی بیت کوین (BTC) وارد دنیای کریپتو کارنسی شد. رمزارز بیت کوین یک تحول خیلی بزرگ در دنیای کریپتوکارنسی به وجود آورد. در واقع با ایجاد ارزهای دیجیتالی و ورود با ارزش‌ترین رمزارز دنیا یعنی بیت کوین به این بازار مالی، برای اقتصاد تمام دنیا مسیر جدیدی به وجود آمد. همراه ما باشید تا در ادامه برای درک بهتر عنوان خود یعنی ارز فیات چیست و چه تفاوتی با ارز دیجیتال دارد تفاوت بین ارزهای فیات و ارزهای دیجیتال را بررسی می‌کنیم.

میزان تولید:

اکثر ارزهای دیجیتال در اوایل فعالیت خود، در تعداد بسیار کم تولید می‌شدند. بعد از گذشت مدتی از روند بازار رمزارزها، ارزهای دیگری برای رفع این ایراد، با کمک استفاده از پروتکل‌های به خصوصی در جهت رشد تولید اقدام کردند. مابقی رمزارزها برای اینکه این جریان را کنترل کنند، پروتکل‌های به وجود می‌آورند که از تورم جلوگیری می‌کنند. در آخر تمامی این فعالیت‌ها برای جلوگیری از رویداد تورم موثر هستند.

کنترل و امنیت:

ارزهای فیات با هدف اینکه تحت سلطه و در دسترس دولت و نهاد های هر کشوری قرار بگیرند، کاملا جریانی برعکس ارزهای دیجیتال که هدفشان عدم تمرکز و کنترل زدایی است.

موقعیت جغرافیایی:

برای اینکه از پول فیات بهره ببرید، به این که در چه کشوری قصد استفاده از آن را دارید بسیار اهمیت دارد. ولی از پول‌های دیجیتالی یا ارزهای دیجیتال می‌توانید بدون هیچ نوع محدودیت جغرافیایی در تمام جهان بهره ببرید.

امنیت:

ارزهای دیجیتال به این دلیل که از سیستم‌های رمزنگاری بهره می‌برند، دارای امنیت بسیار زیادی هستند. در این سیستم نمی‌توان رمزارز را جعل، سرقت یا هک کرد. در عوض پول‌های فیات خیلی ساده جعل می‌گردند. از طرفی حساب‌های بانکی نیز می‌توانند هک گردند و همین امر پول‌ها را در خطر دزدی قرار می‌دهد.

میزان پذیرش عموم افراد:

یکی از نکاتی که برای رقابت بین ارزهای دیجیتال و ارزهای فیات بسیار اهمیت دارند، میزان پذیرش خیلی زیاد ارزهای فیات در مقابل رمزارزها است. در دید افکار عمومی ارزهای دیجیتال هنوز به میزان قابل توجهی اعتماد مردم را به خود جذب نکرده است و اعتماد اکثریت انتخاب پول فیات است.

نوسانات:

یکی از دیگر مزیت‌های ارزهای فیات در مقایسه با ارزهای دیجیتال، کم بودن میزان نوسانات است. در عوض ارز‌های کریپتوکارنسی نوسانات خیلی زیادی دارند. برای همین افراد خیلی کمی به قرار دادن سرمایه در این بازار اعتماد می‌کنند.

سخن پایانی

با اینکه ارزهای دیجیتال طی این چند سال جایگاهی خیلی بهتر از گذشته‌ی خود به دست آورده است، ولی همچنان یکی از پر استفاده‌ترین ارزها، ارز فیات است. دلار، یورو و پند اقتصاد بسیار قویی دارند و همچنان در تمام دنیا یکی از شاخص‌های بسیار مهم در فعالیت‌های اقتصادی هستند. با اینکه این ارزها دارای گذشته روشن و مناسبی نیستند، باعث ایجاد مشکلات مختلفی برای کشور‌های متفاوت شده است. ولی همچنان میزان پذیرش ارزهای دیجیتال به نسبت ارزهای فیات در قسمت پایین‌تری قرار دارد.

به صورت کلی‌تر باید بگوییم که هیچ عامل فیزیکی با ارزشی ارزهای دیجیتال را پشتیبانی نمی‌کند. اصلی‌ترین پشتیبانی رمزارزها نحوه اعتقاد و باور کسانی است که سرمایه‌گذاری در این زمینه انجام می‌دهند. و ارزهای فیات نیز با پشتوانه‌هایی مانند دولت و ممکن است دولت خود مشخص کند، ارز فیات کشور خود را بر اساس طلا پشتیبانی کنند یا این موضوع صورت نگیرد. در واقع می‌توان گفت ارزهای فیات گاهی با پشتیبانی‌هایی فیزیکی همراه هستند

ما دراین مقاله از صرافی فراچنج موضوع ارز فیات چیست و چه تفاوتی با ارز دیجیتال دارد را مورد بررسی قرار دادیم. به این ترتیب احتمال دارد در آینده مردم دنیا در ازای استفاده از پول‌های فیزیکی قابل لمس، از پول‌هایی که تنها کد نوشتاری دارند بهره ببرند. اما در عوض خیلی از افراد تحلیل گر، معتقدند به دلیل ویژگی‌های به خصوص در ارزهای دیجیتال توانایی به وجود آوردن تحولاتی عظیم در بازار مالی را دارد. به طور کلی با توجه به نوع فعالیت شما و این که چه سرمایه‌گذاری با چه ویژگی‌هایی می‌خواهید انجام دهید، باید ارز فیات یا ارز دیجیتال را انتخاب کنید. توصیه ما به شما افزایش اطلاعات و تسلط بیشتر روی رمزارزها برای فعالیت‌هایتان است.