تکنولوژی IBC در بلاکچین و همه آن چیزی که درباره آن باید بدانید..

یکی از تکنولوژی‌های بسیار جالب پروتکلی، ارتباط مابین بلاکچینی (IBC) نام دارد. مسئولیت انتقال داده‌ها بین دو بلاکچین متفاوت بوده و احراز هویت آن‌ها برعهده IBC است. تکنولوژی IBC برای فعالیت درست، به قرارگیری استانداردهای بین زنجیره‌ای معروف به ICS در سازوکار خود، نیاز دارد. این تکنولوژی می‌تواند خلاف بیشتر فناوری‌های ارائه شده درجهت انتقال داده‌های مابین کراس چین و بلاک چین‌ها در محیطی مطمعن و دارای امنیت فعالیتش را ادامه دهد. در این مقاله از صرافی فراچنج همراه ما باشید تا به بررسی مفهومی تکنولوژی پروتکل IBC (شبکه انتقال بین بلاکچینی) بپردازیم.

توضیح مختصر درباره IBC

ساختار پروتکل IBC، به شبکه اینترنت شباهت دارد. بلاک چین‌ها به وسیله این پروتکل‌ها به هم متصل شده و بدون استفاده از سایر ابزارها، مشغول به دیتا و انتقال داده‌ها می‌گردند. با بررسی اصل قانون تمرکززدایی (Decentralization)، اداره فناوری بلاکچین به وسیله توکن‌ها با شبکه مخصوص آن امکان‌پذیر نیست. تشکیل فناوری IBC برای انجام همین مسئله صورت گرفته و اکنون مورد استفاده برای بلاکچین‌های مخصوص مانند Cora و Hyperledger Fabric قرار گرفته اند.

تکنولوژی IBC چیست؟

تیم شبکه کازماس (Cosmos) برای اولین بار تکنولوژی ارتباط بین بلاکچینی IBC را ارائه کرد. این تیم، هدفش داخل دنیای بلاک چینی تشکیل یک اینترنت بود. این تکنولوژی کمک کرد تعامل شبکه‌های گوناگون و فعالیت‌های دوطرفه آن‌هابه وجود آید. در واقع، تیم کازماس می‌خواست با ساخت یک پروتکل قوی، دنیای رمزارزها را تبدیل به یک دهکده کوچک به همراه تعامل کند. شبیه به تاثیری که اینترنت روی دنیای اطراف ما قرار داده است. پروتکل IBC این امکان را به شبکه‌های گوناگون بلاکچین می‌دهد تا مستقیما با یکدیگر در قالب شبکه مولتی چین در ارتباط قرار بگیرند. یکی از ۳ جزء مهم و آخرین قسمت از پروژه توسعه شبکه کازماس فناوری IBC، است. دو گزینه دیگر از شبکه کازماس، که موجب تکمیل تکنولوژی IBC و ساختار آن می‌گردد، Cosmos SDK و  Tendermint Core نام دارند.

مثال:

بهتر است، برای درک جامع IBC، چگونگی عملکرد ساختار شبکه اینترنت کل جهان و ساز کار آن را تصور کنیم. کامپیوترها برای اینکه برقراری ارتباط بین کاربران را ایجاد کند، باید سرورهای متمرکزی را با مجوز پروتکل‌هایی مانند TCP و IP ارائه دهند. شبکه‌های اینترنتی به وسیله ارتباط بین آدرس‌های IP و TCP شکل می‌گیرند و کاربران از آن‌ها بهره می‌برند. این تکنولوژی در مقابل سرورهای بزرگ، همه شبکه‌های بلاکچین را متصل به یکدیگر می‌کند. کاربران بابهره گرفتن از IBC، می‌توانند ساخت یک حساب کاربری میان چینی (Interchain Account) را ایجاد و داخل دنیای دیفای (DeFi) شرکت کنند. همینطور با بهره مندی از چند شبکه بلاکچین در یک زمان معامله انجام دهند.

ویژگی‌های تکنولوژی IBC در بلاکچین

به طور معمول همه شبکه‌هایی که به IBC متصل هستند، یک هسته Tendermint دارند. این هسته برای شروع درست IBC لازم بوده و زیرساخت شبکه کازماس است. همه‌ی شبکه‌های توسعه پیدا کرده، با توجه به پروتکل Tendermint و Cosmos SDK، دارای زیر بنای مشترک کازماس هستند. هرچند در رابط‌های مصرف کننده تفاوت دارند. با توجه به این موضوع یک پروتکل سرچشمه‌ی تمام شبکه‌ها قرار دارد، آن‌ها با اتصال IBC به یکدیگر می‌توانند در بین خود تعادل ایجادکنند. تکنولوژی IBC با گرفتن داده‌های یک شبکه توانایی اجرای فرمت دیگری را دارد. سپس می‌گذارد آن‌ها با یکدیگر جدا از زبان‌های برنامه‌نویسی متفاوت خود ارتباط برقرار کنند.

بیشتر بخوانید:همه چیز درباره کارمزد شبکه های بلاکچین

شناخت مفهوم Tendermint

رابط کاربری عمومی و موتور اجماع بلاکچین (Blockchain Consensus Engine) موجب ساخت هسته Tendermint شده اند. اولین شبکه بلاک چنی که درون Tendermint اجرا شد، شبکه کازماس نام دارد. بنیان گذار این شبکه جی کوان (Jae Kwon) بود. یکی از پلتفرم‌های متصل اصلی به IBC فناوری، Cosmos Network Tendermint است که ساختارش موجب به نتیجه رسیدن اجزای این پروتکل به نتیجه مورد توجه می‌گردد.

موتور اجماع هسته در Tendermint، از یک قسمت با عنوان Tendermint Core تشکیل شده است. تضمین و ثبت تراکنش‌هایی که به وسیله گره‌ها اجرا می‌گردند، برعهده این هسته قرار دارد. هرچند رابط کاربری با نام دیگر Application Blockchain Interface که مخففش ABCI نام دارند، موجب پردازش تراکنش‌ها بدون در نظر گرفتن زبان‌های برنامه‌نویسی (اعم از Haskell، Python یا Plutus) می‌گردد. به این معنی که توسعه دهندگان، برای افزایش ماشینBFT این توانایی را دارند از Tendermint در جهت استفاده از اپلیکیشن‌هایی که هریک زبان برنامه‌نویسی خود را دارند، نوشته شده اند.

مجموعا، Tendermint این شرایط را در اختیار توسعه دهندگان قرار می‌دهد که خیلی ساده به همراه زبان برنامه‌نویسی مدنظر، به طور همزمان، یک شبکه بلاکچین را یا مجموعه‌ای از اپلیکیشن‌ها را اندازی و به صورت هم زمان باهم، متصل به شبکه‌های سازگار خود گردند.

معرفی شبکه‌های سازگار با تکنولوژی IBC

پروژه‌هایی که با IBC سازگاری دارند، گوناگون است. با بررسی کیت نرم افزاری Comos SDK خیلی از پلتفرم‌ها و پروتکل‌ها راه اندازی و توسعه یافته اند. تعدادی از شبکه‌های بلاکچینی سازگار با پروتکل IBC عبارتند از:

• Secret
• Kava
• Binance Smart Chain
• Crypto. org Chain
• Oasis
• Celer
• Terra

البته IBC به کمک Tendermint، روش‌های مفید و مورد نیاز در جهت حل مسئله مقیاس‌پذیری ساخته و ارائه شبکه اتریوم کرده است. بر اساس تئوری این روش پروتکلIBC در شبکه‌هایی که دارای مقیاس‌پذیری پایینی هستند، فعالیت دارد.

ارتباط تکنولوژی IBC اینترنت شبکه‌های بلاکچین

برای شبکه‌های بلاکچین مانند پروتکل‌هایی که درون شبکه کازماس گسترش یافته اند، الزامی است. یک کانال برای ارتباط ما بین برنامه‌های کاربردی درون ۲ شبکه بلاکچین متفاوت به طریق IBC، صورت می‌گیرد.

مثلا یکی از راه‌ها برای پرداخت در یک اپلیکیشن یا برنامه استفاده از توکن‌های یک شبکه بلاک چین است. مثلا با کمک تکنولوژی IBC این توانایی را دارید، تا جهت پرداخت کارمزد تراکنش‌ها داخل شبکه بلاکچین اتریوم (ETH) می‌توانید، از یک توکن بومی شبکه کازماس مانند توکن ATOM بهره ببرید. این اتفاق اولین بار دردنیای کریپتوکارنسی صورت گرفت که به نوعی ساختاری بشدت مشابه صرافی کامل را دارد.

کاربردهای فناوری IBC

IBC فقط برای استفاده در پلتفرم کازماس کارایی ندارد. مثلا زمانی که اتریوم در شرایط پیش از ادغام (Merge) قرار داشت و هنوز آپدیت نشده بود، پلتفرم IBC موجب تبدیل اجماع اثبات کار (PoW) به اجماع اثبات سهام (PoS) می‌گردید.

از فعالیت‌های دیگر IBC می‌توان به این موضوع اشاره کرد که ویژگی‌های بلاک چین‌های گوناگون فقط مخصوص پلتفرم خودشان نبوده و برای دیگر بلاک چین‌ها استفاده گردد. مانند اتصال شبکه کازماس به اتریوم و بهره گرفتن از رمزارز اتر (ETH) همراه ماشین مجازی اتریوم به وسیله IBC صورت می‌گیرد. نتیجه این ویژگی‌ها امکان بالارفتن مقیاس‌پذیری را افزایش داده، و در قالب یک اینترنت که همیشه به شبکه‌های بلاک چین متصل است، یکدیگر را به هم متصل می‌کند. در پل بلاک چین‌هایی که این گزینه را ندارند باید به نامتمرکز بودنفناوری بلاکچین آن، مشکوک شد.

امنیت در فناوری نوین IBC

در صورت کنار گذاشتن بهبود مقیاس پذیری، توسعه‌پذیری و مطمعن بودن، این سوال شکل می گیرد که در IBC  امنیت کاربران چگونه است؟ آیا این امکان وجود دارد که با اتصال تمام بلاک چین‌ها به یکدیگر و نبود هیچ مرزی مابین آن‌ها به وسیله IBC، کلاهبرداری افزایش و امنیت کاهش یابد؟ کانال‌های تکنولوژی IBC، کلاینت‌ها و اتصالات موجب جابه جایی هر نوعی دیتا می‌گردد و این جریان پیامدهای منفی امنیتی در پی دارد. در این حالت فناوریIBC چه راه حلی دارد؟

طبق ۲ اصل پایدار امنیت تکنولوژی IBC طراحی شده است. این ۲ قانون عبارتند از:

• هر نوع آسیب احتمالی به همراه دیتاهای پر خطر به وسیله مکانیزم جداسازی خطا (The Implementation of Fault Isolation) از زنجیره اتصالات مابین شبکه‌ها جدا می‌گردد.
• امنیت شبکه‌هایی که کاربران با آن‌ها در ارتباط هستند را مورد تحقیق و تحلیل انجام دهند.

چه گزینه‌هایی شامل تکنولوژی IBC نمی‌گردد؟

• تکنولوژی IBC تنها مسئولیت احراز هویت، مطمئن بودن و انتقال داده‌ها را بر عهده دارد. درنتیجه این فناوری جزء یک پروتکل لایه کاربردی (Application-Layer Protocol) قرار نمی‌گیرد.
• به وسیله لایه کاربردی پروتکل IBC انتقال یک توکن صورت می‌گیرد. از این جهت، این پروتکل جزء یک پروتکل مبادله اتمی (Atomic-Swap Protocol) دسته‌بندی نمی‌گردد.
• در شبکه ها، گروه گوناگونی از ماشین‌های حالت قرار دارند، که تعدادی از رابط‌های مشترک را درموقعیت اشتراک قرار می‌دهند. این جریان به دلیل، فقدان Single State Machine برای تقسیم شدن  در مابین بلاک چین ها، صورت می‌گیرد. پس ویژگی اشتراک‌گذاری پروتکل Single State Machine شامل این تکنولوژی نمی‌گردد.
• پروتکل IBC در لایه یک تمام زنجیره‌ها را پیاده‌سازی می‌کند. درنتیجه این فناوری جزء پروتکل مقیاس‌بندی در لایه ۲ (Layer-Two Scaling Protocol) جای نمی‌گیرد.

پروژه‌های ساخته شده به وسیله فناوری IBC

• شبکهOSMO: کاربران به کمک IBC در Osmosis، که در واقع یک صرافی میان زنجیره‌ای DEX است  به جزء تولید نقدینگی، توانایی معامله انواع توکن را دارند.
• شبکه Sentinel: این شبکه درفضای وب مخصوصی تشکیل شده که در مقابل سانسور و فیلترینگ مقاوم است و نوعی شبکه جهانی و بین المللی است که در گروه اپلیکیشن‌های کاربردی قرار دارد.
• IRISnet: این پلتفرم با هدف تولید برنامه‌های با کارایی بالا و معتمد ساخته شده است. با دارابودن پروتکل خدمات میان شبکه‌ای (Interchain) زیر ساخت را ارائه می‌دهد.
• شبکه کازماس (ATOM):  بستری برای بلاک چین در جهت ارتباطات مهم و حیاتی را بر اساس فناوری IBC ایجاد می‌کند که در شبکه کازماس هسته اقتصادی بوده و نامش با عنوان Cosmos Hub است.

سخن پایانی درباره فناوری IBC؛

توسعه نرم افزارIBC از شبکه کازماس که به Cosmos SDK مطرح می‌گردد، برای خیلی از شبکه‌های بلاکچین امکان همکاری و ارتباط با یگدیگر را می‌دهد. در آخر قسمت Cosmos SDK، پروتکل IBC قرار گرفته که راه اندازی آن در سال۲۰۲۱ صورت گرفت. اکنون بهترین اینترنت بلاک چین IBC است.